در ایران از همان آغاز تاریخ، استفاده از زیورها معمول بوده است.آبادانی کشور، ثروتمند بودن، علاقهمندی مردم این سرزمین به زندگانی پر تجمل و با شکوه توام با زیبایی پسندی همواره گوهرها و زیورها را مورد توجه آنها قرار داده است. کتاب شاهنامه فردوسی (شاعر قرن چهارم، سخنسرای ایرانی و سراینده شاهنامه حماسه ملی ایران است.) پر از نام گوهرها و زیورهای گوناگون است که نیاکان ما انها را شناخته و بکار می بردهاند. پیدایش شاهنشاهی های بزرگ و نیرومند و تشکیل دربارهای با شکوه و ثروتمند در طول تاریخ ایران، باعث گرد آمدن گوهرهای گرانبها و نایاب در گنجینههای ایران گردیده و گوهرشناسی و گوهرتراشی و گوهرنشانی همواره در این سرزمین رواج داشته و مورد توجه خاص مردم بوده است. نگاهی به نام گوهرنامههایی که در سدههای گوناگون به نام شاهان و نامداران ایران نوشته و تالیف گردیده است و نمونهها و آثار فراوان و سنگهای قیمتی که در موزهها نگهداری می شود بهترین گواه این توجه و علاقه است. استان خراسان رضوی به دلیل تنوع زمینشناختی نشات گرفته از رخدادهای مختلف زمین ساختی، محل ظهور و پیدایش بسیاری از کانیهای ارزشمند است و به سبب وسعت زیاد از نظر شرایط طبیعی بسیار متنوع و هر یک از نواحی مختلف آن دارای ویژگیهای خاصی است. مورخان بر این باورند که خاستگاه علم گوهرشناسی در جهان منطقه توس بوده است. دانشمندانی همچون ابوعلی سینا، جابربن حیان طوسی، ابوریحان بیرونی و ذکریای رازی در کتاب های خود به این گونه سنگها پرداخته و به اثرات آنها اشاراتی داشته اند. وجود معدن فیروزه در این منطقه به عنوان قدیمیترین و با کیفیتترین معدن دنیا با قدمتی بیش از پنج هزار سال، نشان می دهد که توجه به سنگهای قیمتی در این ناحیه از کشور ریشه در ماقبل تاریخ دارد. از سوی دیگر جاذبههای گردشگری خراسان رضوی از جمله: وجود بارگاه ملکوتی امام هشتم شیعیان (امام رضا) در مشهد و اعتقادات مذهبی در استفاده از سنگهایی مانند فیروزه و عقیق در نماز و عبادات این شهر را به عنوان قطب دادوستد این گونه سنگهای قیمتی تبدیل نموده است.
شهر مشهد با 328کیلومترمربع مساحت، دومین شهر پهناور ایران بعد از تهران است. براساس آخرین آمار جمعیت شهر مشهد در حال حاضر 3069941نفر می باشد که دومین شهر پرجمعیت کشور بعد از تهران می باشد. بیش از 93% مردم مشهد فارس بوده و به زبان فارسی صحبت می کنند. از دیگر قومیت های این شهر می توان به ترک و کرد اشاره کرد. در سالهای اخیر مشهد شاهد مهاجرت اقوام بلوچ نیز بوده است. در مشهد از دیرباز پوششهای مختلف لباس را در قالب گروههای انسانی مختلف می توان دید. از آداب و رسوم سرزمین خراسان می توان به ورزش های خاص مانند کشتی و بازی های محلی، موسیقی محلی، مراسم عزاداری، مراسم نوروز، شب یلدا و مراسم ازدواج نام برد. از مهمترین مراکز فرهنگی و توریستی مشهد می توان به آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی، بزرگترین شاعر حماسه سرای ایران و از برجسته ترین شاعران جهان نام برد. حاصل تلاش 30ساله این شاعر خلق اثر معروف شاهنامه که شاهکاری جاویدان و بزرگترین کتاب حماسه در زبان فارسی است. آرامگاه این حکیم فرزانه در 24کیلومتری شمال غربی مشهد در شهر تاریخی تابران توس یکی از بناهای فرهنگی ایران است و سالانه پذیرای حداقل 2میلیون بازدید کننده مشتاق است.
مشهد کلان شهری در شمال شرق ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. شهر مشهد در حوزه رودخانه کشفرود و در دشت مشهد بین کوههای هزارمسجد و بینالود گسترده شده است. این شهر از آب و هوای معتدل و خشک با متوسط دمای 7/13درجه برخوردار است. ارتفاع مشهد از سطح دریای آزاد 2/999متر است. به گفته تاریخ مشهد و توس از دیرباز مهد فرهنگ- هنر- دانش و نیز جایگاه و خاستگاه وقایع مهم تاریخی بوده است که یکی از مهمترین آنها حضور و خاکسپاری امام هشتم شیعیان و شکلگیری حرم مطهر رضوی در این سرزمین می باشد. اهمیت و ارزش مکانی و موقعیت کنونی شهر مشهد مرهون وجود حرم مطهر رضوی در این شهر است که همه ساله بیش از 20میلیون گردشگر را از سراسر کشور از سایر کشورهای جهان به سوی خود فرا می خواند. توجه به ارزش معنوی و والای این بنا، بهترین و باشکوهترین هنرهای اسلامی را در این مجموعه زیارتی می توان مشاهده نمود. این حرم باشکوه و مجموعه تاریخی و هنرمندانه شامل صحنها، ایوانها، رواقها، موزه های غنی و کتابخانههای مرکزی است. کاشیکاریهای زیبای زرین فام، معرق، مزین به آیات کریمه و احادیث جلوه خاصی به این حرم بخشیده است. از دیگر آثار باشکوه داخل حرم سه محراب زیبای زرین فام متعلق به قرن 7هجری و ضریح طلا پوش امام رضا می باشد که با خط ثلث، نستعلیق، آیات قرآن مجید و اشعار فارسی مزین شده است. این شهر در سال 1388هجری شمسی رسماً به عنوان پایتخت معنوی "ایران" انتخاب شد. همچنین مشهد به عنوان "پایتخت فرهنگ اسلامی" در سال 2017میلادی برگزیده شد. اقتصاد شهر مشهد متکی بر گردشگری مذهبی با تمرکز بر حرم امام رضا است. در کنار آن مراکز تجاری بزرگ و امکانات پزشکی قابل توجه، موجب رونق گردشگری تفریحی و گردشگری سلامت در این شهر شده است.
هنر و صنایع دستی و سابقه آن:
بر اساس آخرین آمار معاونت هنرهای سنتی و صنایع دستی کشور، در حال حاضر نزدیک به 370رشته در 15گروه طبقه بندی شده اند که در استان خراسان رضوی 70رشته به ثبت رسیده است. شهر مشهد با بیش از 62رشته فعال صنایع دستی، یکی از شهرهای مطرح کشور در این حوزه می باشد. همچنین با بیش از 8900کارگاه انفرادی و گروهی و وجود بیش از 20000هنرمند و صنعتگر، از لحاظ جمعیت شغلی نیز جزء سه شهر اول کشور محسوب می شود.